در مراسمی که روز یکشنبه ۲۳ آذر ۱۴۰۴ با حضور مقامات ارشد نظامی و چهرههای فرهنگی در ستاد نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، مجموعهای تازه از آثار مستند و موسیقایی مرتبط با حماسهها و دستاوردهای دریانوردان ایرانی پردهبرداری شد. این رویداد مهم فرهنگی، با هدف تبیین و ترویج فرهنگ غنی دریایی کشور و روایت رشادتهای حافظان مرزهای آبی ایران، گامی نو در بازتاب اقتدار و هویت دریایی جمهوری اسلامی ایران در قالب هنر محسوب میشود.
آثار مستند نیروی دریایی ارتش؛ روایتگران تاریخ و قهرمانیها
در این آیین، سه مستند بلند و کوتاه با موضوع تاریخ پرافتخار و عملیاتهای نیروی دریایی ارتش معرفی شدند که هر یک به جنبهای خاص از میراث دریانوردی و دلاورمردیهای نیروهای دریایی کشور میپردازند. این آثار مستند، با نگاهی هنرمندانه و تحلیلی، تلاش دارند تا زوایای پنهان و کمتر دیدهشده از رشادتهای دریا دلان را به تصویر بکشند:
"عمق میدان": این مستند به تهیهکنندگی و کارگردانی علی شهابالدین، روایتی جذاب از عملیات جسورانه گروه رزمی ۴۲۱ ارتش در روزهای آغازین جنگ تحمیلی است. این عملیات، که با هدف انهدام سکوهای نفتی مهم عراق (البکر و الامیه) و نابودی ۱۱ ناوچه از ۱۴ ناوچه دشمن صورت گرفت، ضربهای استراتژیک به توان دریایی و اقتصادی عراق وارد کرد. "عمق میدان" همچنین به ماجرای پر تعلیق بازگشت ناوچه ایرانی پیکان و بقای ۲۶ ساعته یک افسر تکاور نیروی دریایی (امیر دریادار سرنوشت) و یک اسیر عراقی در آبهای خلیج فارس میپردازد که با تکنیک موشنکامیک بازسازی شده است. این مستند، نخستین اثر دریایی است که به مرحله داوری جشنواره حقیقت راه یافته و دریچهای به سوی عملیاتهای پیچیده و جانفشانیهای نیروی دریایی ارتش گشوده است.
"فرمانده و دریا": ساخته مسعود دهنوی، این مستند پرترهای از ناخدا یکم مغانی، فرمانده ناوشکن تمامایرانی دنا در مأموریت تاریخی ناوگروه ۸۶ است. تیم تولید این اثر، با پیوستن به ناوگروه در مسیر بازگشت از عمان، تصاویری منحصربهفرد از زندگی و چالشهای فرماندهان و دریانوردان در مأموریتهای طولانیمدت پیرامون جهان ثبت کردهاند. این مستند، نگاهی از نزدیک به روحیه ایستادگی و خودباوری دریانوردان نیروی دریایی ارتش ارائه میدهد.
"ناخدا عباس"؛ اسطورهای از بوشهر با هوش مصنوعی بازآفرینی شد
یکی از نوآورانهترین تولیدات فرهنگی نیروی دریایی ارتش، مستند بلند "ناخدا عباس" به تهیهکنندگی و کارگردانی محمدعلی زارع شریفی و علیرضا دباغ است. این اثر که برای نخستین بار با تکنیک بازسازی با هوش مصنوعی تولید شده است، به زندگی پرفراز و نشیب ناخدا عباس، ناخدای بوشهری از قرن سیزدهم هجری شمسی میپردازد. ناخدا عباس، که از خانوادهای دریانورد برخاسته بود، پس از از دست دادن پدر در دریا در سن ۱۹ سالگی، مسئولیت هدایت کشتی را بر عهده گرفت و بعدها به فرماندهی کشتیهای "مظفری" و "پرسپولیس" در نیروی دریایی قاجار رسید. این مستند نه تنها مهارتهای خارقالعاده او در دریانوردی و کشف راههای آبی شمال و جنوب کشور را به تصویر میکشد، بلکه به تأثیرگذاری او در فرهنگ عاشورایی ایران به عنوان بنیانگذار یک شیوه خاص سینهزنی در بوشهر نیز میپردازد و نشان میدهد چگونه دشمنی بیگانگان و حسادت داخلی نتوانست عزم او را برای خدمت به ایران در عرصه دریانوردی و فرهنگ در هم شکند. این اثر نمادی از پیوند عمیق هویت ملی و فرهنگ دریایی است.
تجلی فرهنگ دریایی در نماهنگ "دریاتباران وطن" و برنامه "۲۳۲ روز دور دنیا"
علاوه بر آثار مستند، رونمایی از یک نماهنگ حماسی و تقدیر از یک برنامه تلویزیونی پرمخاطب، بر غنای این رویداد افزود و تنوع در تولیدات فرهنگی نیروی دریایی ارتش را به نمایش گذاشت:
نماهنگ "دریاتباران وطن": با صدای نیما شمشادی، این اثر تصویری، اقتدار، ایمان و ایستادگی دلاوران نیروی دریایی ارتش را با زبان هنر به نمایش میگذارد و الهامبخش حس غرور ملی در مواجهه با چالشهای دریایی است. این نماهنگ، روح ایثار و فداکاری دریانوردان وطن را به زیبایی به تصویر میکشد.
برنامه تلویزیونی "۲۳۲ روز دور دنیا": این برنامه ۳۰ قسمتی به تهیهکنندگی و کارگردانی مجید بهرامی و با میزبانی علیرام نورایی، که در بندرعباس تولید شده و تابستان ۱۴۰۳ از تلویزیون پخش گردید، میزبان چهرههای مردمی شاخص از ۳۰ استان کشور بود. مهمانان این برنامه، ضمن بازدید از تجهیزات نیروی دریایی، با همشهریان خود که در مأموریتهای دریایی خدمت میکنند دیدار کرده و به این طریق، پیوند عمیق میان مردم و نیروی دریایی ارتش را تقویت میکند. این برنامه با معرفی قهرمانان گمنام دریایی و نقش آنها در حفظ امنیت و منافع ملی، به ترویج فرهنگ دریانوردی در سطح جامعه کمک شایانی میکند.
اهمیت تولیدات فرهنگی و هنری در تقویت هویت و اقتدار نیروی دریایی
امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی ارتش، در این مراسم بر اهمیت فزاینده تولید آثار فرهنگی و هنری برای بازتاب قدرت و هویت ملی تأکید کرد. وی اشاره داشت که:
هنر، ابزاری قدرتمند برای انتقال مفاهیم عمیق دفاعی و ارزشهای ملی به نسل جوان و آحاد جامعه است.
بازتاب رشادتهای دریانوردان و معرفی تاریخ پر افتخار نیروی دریایی، میتواند حس میهنپرستی و تعلق خاطر به مرزهای آبی کشور را در جامعه تقویت کند.
تولیدات فرهنگی و هنری نیروی دریایی ارتش، نه تنها حافظه تاریخی یک ملت را زنده نگه میدارند، بلکه با نمایش تلاشها و جانفشانیهای دریانوردان، به منبعی برای الهامبخشیدن به آیندگان و درک عمیقتر از جایگاه استراتژیک دریا در امنیت و توسعه کشور تبدیل میشوند. پرداختن به جنبههای انسانی و حماسی مأموریتهای دریایی، به مخاطب کمک میکند تا با زحمات و از خودگذشتگیهای این قشر غیور ارتباط نزدیکتری برقرار کند و بدین ترتیب، سرمایه اجتماعی و حمایت عمومی از نیروی دریایی ارتش فزونی یابد. این آثار، سفیران فرهنگی اقتدار و استقامت ایران در عرصههای بینالمللی نیز خواهند بود.
مطالب مرتبط
- فراخوان یازدهمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب منتشر شد؛ رویکردی نوین برای عدالت فرهنگی
- رونمایی از پوستر و تیزر مستند «دوربینهای خاموش» پرده از ناگفتههای «جنگ ۱۲ روزه» برداشت
- چشمانداز ملی تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن با نهضت مردمی ترسیم شد
- انتشار کتاب «دانش خاک، از ساختار تا قانون»: گامی نوین در تقویت مدیریت خاک و پایداری کشاورزی
سلام، من سمیرا حیدرخانی هستم؛ ۳۱ ساله و کارشناس ارشد در استودیو خبرهای کوتاه. علاقهمند به رسانههای دیجیتال و خبرهای فوری هستم و تلاش میکنم با دقت و سرعت، محتوایی کوتاه اما اثرگذار در اختیار مخاطبان قرار دهم.