دکترای داروسازی، آرش ذبیحیان، با تأکید بر اینکه سرطان سینه دیگر تنها یک بیماری جسمی نیست، آن را نمادی از آگاهی و پیشگیری جهانی دانست. این متخصص سلامت، ضمن بررسی ابعاد علمی، رفتاری و ژنتیکی این بیماری، بر ضرورت هوشیاری جامعه، از جمله مردان، در برابر این چالش بهداشتی تأکید کرد و راهکارهای جامع پیشگیری و تشخیص زودهنگام را تشریح نمود.
جنبههای پنهان سرطان سینه: از ژنتیک تا سبک زندگی
سرطان سینه یک پدیده پیچیده است که بروز آن تنها به یک عامل محدود نمیشود. دکتر ذبیحیان در گفتوگو با رادیو گفتگو خاطرنشان کرد که مجموعهای از عوامل ژنتیکی، محیطی و رفتاری در تحریک این بیماری نقش دارند. ژنهایی نظیر BRCA1 و BRCA2، که بهعنوان محافظهای ضدتومور در بدن عمل میکنند، در مواجهه با عوامل آسیبزا مانند سیگار، الکل، آلودگیهای محیطی و رادیکالهای آزاد، دچار اختلال عملکرد شده و زمینه را برای جهش سلولی و بروز تومور فراهم میآورند.
این کارشناس تاکید کرد که سرطان سینه صرفاً نتیجه وراثت نیست؛ بلکه زندگی شهری مدرن، استرس مزمن، و رژیم غذایی ناسالم سه عامل کلیدی هستند که سیستم دفاعی بدن را تضعیف کرده و احتمال جهشهای سلولی را افزایش میدهند. بهعنوان مثال، چاقی و اضافهوزن در زنان نه تنها خطر ابتلا به سرطان سینه را بالا میبرد، بلکه با برهم زدن تعادل هورمونی، میتواند به بروز سایر سرطانها نیز منجر شود. رعایت رژیم غذایی سرشار از سبزیجات تازه، پرهیز از چربیهای اشباع، مدیریت استرس و انجام فعالیت بدنی منظم، راهکارهای مؤثر در تقویت سیستم ایمنی و کاهش قابل توجه خطر ابتلا به این بیماری هستند.
تشخیص زودهنگام سرطان سینه: کلید نجات جان
یکی از مهمترین ارکان مقابله با سرطان سینه، تشخیص در مراحل اولیه است. دکتر ذبیحیان با قاطعیت بر اهمیت غربالگری منظم تأکید کرد: «ماموگرافی بهترین و مطمئنترین راه تشخیص زودهنگام است.» وی توصیه کرد که این آزمایش، از سن ۴۰ سالگی به بعد، سالی یکبار انجام شود، چرا که ماموگرافی قادر است علائم اولیه را تا ۱۰ سال پیش از آنکه تودهای قابل لمس باشد، شناسایی کند.
علاوه بر ماموگرافی، انجام معاینات شخصی ماهانه (خودآزمایی سینه) و مراجعه دورهای به متخصص زنان از اهمیت بالایی برخوردار است. هرگونه تغییر ظاهری در سینه، از جمله:
فرورفتگی نوک پستان
ترشح غیرطبیعی (بهویژه خون)
سفتی یا برجستگی در زیر بغل
تغییرات پوستی
باید جدی گرفته شود و فوراً به پزشک متخصص ارجاع داده شود. با وجود اینکه بسیاری از تودهها ممکن است خوشخیم باشند، تشخیص دقیق و بهموقع تنها با نظر پزشک متخصص امکانپذیر است و تعلل در این امر میتواند عواقب جبرانناپذیری داشته باشد. در مقایسه با MRI و سونوگرافی، ماموگرافی به دلیل دسترسی آسانتر و دقت بالا در غربالگری اولیه، ارجحیت دارد و سایر روشها بیشتر برای بررسیهای تکمیلی یا موارد خاص به کار میروند.
مراحل درمان و نقش حیاتی سلامت روان در مقابله با سرطان سینه
روند درمان سرطان سینه معمولاً در پنج مرحله، از مرحله صفر (محدود به توده کوچک) تا مرحله چهار (درگیری بافتهای لنفی و سایر اندامها) ارزیابی میشود. نوع تودهها بر اساس یافتههای بافتشناسی به دو دسته تهاجمی و غیرتهاجمی تقسیم شده و شدت درمان بر اساس آن تعیین میگردد. در مراحل اولیه، درمان میتواند شامل داروهای ضد هورمون یا شیمیدرمانی محدود باشد، اما در مراحل پیشرفتهتر، جراحی یا ماستکتومی (برداشتن کامل سینه) ممکن است ضروری شود.
در کنار درمانهای پزشکی، جنبه روحی و روانی بیمار از اهمیت ویژهای برخوردار است. دکتر ذبیحیان تأکید کرد که افسردگی و اضطراب میتوانند روند پاسخدهی به درمان را کند کنند. حمایت خانواده، مشاورههای روانشناسی و گروههای همیاری، مکملهای بسیار مؤثری در فرایند بهبودی هستند. همچنین، وی به بیماران هشدار داد که انجام جراحیهای ترمیمی یا تزریق مواد زیبایی در ناحیهای که قبلاً درگیر سرطان سینه بوده، باید با نظر دقیق پزشک متخصص انجام شود. هرگونه دستکاری غیرتخصصی ممکن است خطر عود بیماری را افزایش داده یا به انتقال سلولهای سرطانی به سینه دیگر منجر شود.
سرطان سینه در مردان: واقعیتی که کمتر به آن توجه میشود
یکی از جنبههای مهم و کمتر مورد توجه قرار گرفته در خصوص این بیماری، بروز سرطان سینه در مردان است. هرچند این بیماری در مردان نادر است (کمتر از ۱٪ کل موارد سرطان سینه را شامل میشود)، اما افرادی که سابقه خانوادگی قوی این بیماری را دارند، بهویژه اگر مادر یا خواهرشان مبتلا باشند، در معرض خطر قرار دارند. همچنین، مردانی که از استروئیدها یا هورمونهای تزریقی استفاده میکنند، باید هوشیار باشند؛ زیرا این مواد میتوانند تعادل طبیعی هورمونها را بر هم زده و زمینه بروز بیماری را فراهم کنند.
برای مردان، غربالگری عمومی همانند زنان ضرورتی ندارد، اما در صورت وجود سابقه خانوادگی، انجام آزمایش ژنتیکی برای بررسی ژنهای BRCA توصیه میشود. این آزمایش از طریق نمونه خون انجام شده و در صورت مثبت بودن پاسخ، پزشک متخصص اقدامات درمانی و مراقبتی لازم را تجویز خواهد کرد. آگاهی از این واقعیت که سرطان سینه مرزهای جنسیتی نمیشناسد، گامی مهم در جهت پیشگیری و تشخیص بهموقع آن در تمام افراد جامعه است.
مطالب مرتبط
- دقت بیسابقه در پیشبینی آب و هوا با هوش مصنوعی نوین گوگل ممکن شد
- در پی تحلیل خبر و رعایت تمام موارد درخواستی، متن بازنویسی شده به شرح زیر ارائه میشود:
- وزیر امور خارجه روابط ایران و روسیه را شراکتی راهبردی و پایدار توصیف کرد
- جهاد اسلامی قطعنامه آمریکا درباره غزه را مردود و ابزاری برای تحمیل سیاستهای اشغالگرانه میداند