اهواز – با تداوم پایداری جو و افزایش غلظت آلاینده‌ها، شاخص کیفیت هوا در ۱۱ شهر استان خوزستان به محدوده "قرمز" و بسیار ناسالم برای تمامی گروه‌های سنی رسیده است. این وضعیت بحرانی، نگرانی‌های جدی را در مورد سلامت عمومی و چالش‌های زیست‌محیطی منطقه برانگیخته و منجر به تعطیلی مراکز آموزشی شده است. در همین حال، هفت شهر دیگر استان نیز در وضعیت "نارنجی" و ناسالم برای گروه‌های حساس گزارش شده‌اند.
تشدید آلودگی هوا در خوزستان؛ جزئیات وضعیت شاخص کیفیت هوا
بر اساس آخرین داده‌های منتشر شده از سامانه پایش کیفی هوای کشور، صبح امروز (یکشنبه، نهم آذرماه ۱۴۰۴) شاخص کیفیت هوا (AQI) در شمار قابل توجهی از شهرهای خوزستان از مرز ۱۵۰ واحد عبور کرده و وارد منطقه قرمز شده است. این به معنای شرایط «بسیار ناسالم» است که می‌تواند برای تمامی افراد جامعه، چه سالم و چه دارای بیماری‌های زمینه‌ای، خطرآفرین باشد. شهرهایی که در این وضعیت نگران‌کننده قرار دارند، شامل اهواز با ۱۹۱، کارون ۱۸۶، هویزه ۱۷۴، ملاثانی ۱۶۷، بندر ماهشهر ۱۶۵، بهبهان ۱۵۹، خرمشهر ۱۵۷، آبادان، شوشتر و آغاجاری ۱۵۵ و دشت آزادگان ۱۵۱ واحد AQI هستند.
علاوه بر این، هفت شهر دیگر استان نیز در وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» (نارنجی) قرار گرفته‌اند. این شهرها عبارتند از لالی با ۱۳۵، باغملک و شادگان ۱۳۱، اندیمشک ۱۳۰، هفتکل ۱۱۸، دزفول ۱۱۷ و اندیکا ۱۱۲ واحد AQI. در این شرایط، افراد دارای بیماری‌های قلبی و ریوی، کودکان و سالمندان باید از فعالیت‌های خارج از منزل پرهیز کنند. در مقابل، شهرهای امیدیه، ایذه، دهدز، رامهرمز، شوش، مسجدسلیمان و هندیجان شرایط «قابل قبول» را تجربه می‌کنند.
پیامدهای آلودگی هوا برای سلامت و آموزش در خوزستان
افزایش بی‌سابقه آلاینده‌های جوی در استان خوزستان، پیامدهای گسترده‌ای بر بخش‌های مختلف زندگی شهروندان گذاشته است. یکی از نخستین واکنش‌ها به این وضعیت اضطراری، تصمیم کارگروه آلودگی هوا مبنی بر مجازی شدن کلیه مراکز آموزشی بوده است. مدارس و دانشگاه‌ها در روزهای شنبه و یکشنبه هشتم و نهم آذرماه به صورت غیرحضوری دایر شدند تا از قرار گرفتن دانش‌آموزان و دانشجویان در معرض هوای آلوده جلوگیری شود.
این شرایط نامطلوب هوایی، به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه، از جمله کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و تنفسی، زنان باردار و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، خطرات جدی به همراه دارد. مواجهه طولانی‌مدت با هوای آلوده می‌تواند منجر به تشدید بیماری‌های ریوی مانند آسم، برونشیت و سایر مشکلات تنفسی، و همچنین افزایش حملات قلبی و سکته شود. متخصصان بهداشتی همواره توصیه می‌کنند در چنین شرایطی، از خروج غیرضروری از منزل خودداری و از ماسک‌های تنفسی مناسب استفاده شود.
ریشه‌های بحران آلودگی هوا در خوزستان؛ چرا این استان همواره درگیر است؟
مسئله آلودگی هوا در خوزستان پدیده‌ای نوظهور نیست و این استان سال‌هاست که با این چالش دست و پنجه نرم می‌کند. عوامل متعددی به صورت هم‌افزا به تشدید این بحران کمک می‌کنند:
ریزگردها: موقعیت جغرافیایی خوزستان در مجاورت کانون‌های گرد و غبار داخلی و خارجی، این استان را به شدت در معرض پدیده ریزگردها قرار می‌دهد که در فصول خاصی از سال، کیفیت هوا را به شدت کاهش می‌دهد.
صنایع آلاینده: وجود صنایع بزرگ نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاه‌ها، انتشار آلاینده‌های صنعتی را به همراه دارد که نقش مهمی در آلودگی هوای شهرهای صنعتی خوزستان ایفا می‌کند.
منابع متحرک: حجم بالای تردد خودروها و وسایل نقلیه فرسوده نیز سهم قابل توجهی در افزایش آلاینده‌ها، به خصوص در کلان‌شهر اهواز و شهرهای بزرگ، دارد.
سوزاندن مزارع نیشکر: در برخی فصول، سوزاندن بقایای نیشکر در مزارع، دود و ذرات معلق زیادی را وارد جو می‌کند که به تشدید آلودگی می‌افزاید.
تدابیر و چالش‌های مدیریت آلودگی هوا خوزستان
هرچند کارگروه اضطرار آلودگی هوا در استان خوزستان در مواقع بحرانی اقدام به صدور هشدارهای لازم و تعطیلی مراکز آموزشی می‌کند، اما این اقدامات بیشتر جنبه کوتاه‌مدت و واکنشی دارند. برای مقابله مؤثر با معضل آلودگی هوا خوزستان، نیاز به برنامه‌ریزی جامع و پایدار است. از جمله راهکارهای ضروری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مدیریت کانون‌های گرد و غبار: اجرای طرح‌های آبخیزداری و مالچ‌پاشی برای تثبیت کانون‌های ریزگرد داخلی و همکاری‌های منطقه‌ای برای کنترل کانون‌های خارجی.
نظارت بر صنایع: تشدید نظارت بر فعالیت صنایع آلاینده و الزام آن‌ها به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و استفاده از فیلترهای پیشرفته.
توسعه حمل و نقل عمومی و نوسازی ناوگان: جایگزینی خودروهای فرسوده و توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی پاک برای کاهش انتشار آلاینده‌های وسایل نقلیه.
با توجه به تکرار این بحران در خوزستان، ضرورت دارد مسئولان محلی و ملی با نگاهی بلندمدت و با مشارکت متخصصان و جوامع محلی، راهکارهای عملی و اثربخشی را برای تضمین حق برخورداری شهروندان از هوای پاک به کار گیرند.
مطالب مرتبط
- گمرک ایران و اوراسیا توافقنامه مهم تبادل الکترونیکی اطلاعات گمرکی را امضا کردند
- علی جعفریان به طور موقت سکان معاونت آموزشی وزارت بهداشت را در دست گرفت
- شهرداری منطقه ۱۴ تهران با بهره‌برداری از مجموعه‌ای از پروژه‌های کلیدی، گام بلندی در توسعه شرق پایتخت برداشت
- محکومیت سنگین متصدی تقلب در ساخت درب در گیلان: جریمه بیش از ۱۰ میلیارد ریالی صادر شد