متخصصان حوزه درد هشدار میدهند که احساس بدندرد و استخواندرد پایدار و مزمن نباید به سادگی نادیده گرفته شود. این علائم میتوانند فراتر از خستگی روزمره باشند و نشانهای از بیماریهای پنهان و جدی، از جمله اختلالات عصبی، بیماریهای خودایمنی و حتی برخی انواع سرطان محسوب شوند که تشخیص زودهنگام آنها نقش حیاتی در حفظ سلامت دارد.
چرا بدندرد و استخواندرد یک زنگ خطر است؟
محمدحسین دلشاد، فلوشیپ درد و دبیر انجمن بررسی و مطالعه درد در ایران، با اشاره به افزایش مراجعات بیماران به دلیل دردهای گسترده بدن و استخوانها، تأکید کرد که این نوع دردها صرفاً یک ناراحتی موقتی نیستند. وی متذکر شد که بررسی دقیق و تخصصی برای شناسایی ریشهی این بدندرد و استخواندردها حیاتی است، چرا که نادیده گرفتن آنها میتواند منجر به پیشرفت بیماریهای خطرناک و آسیبهای جبرانناپذیر شود. وی دردهای مزمن را زنگ خطری جدی برای سلامت عمومی افراد جامعه دانست که نیازمند توجه و پیگیری فوری پزشکی است.
علل پنهان بدندرد و استخواندرد؛ فراتر از خستگی ساده
بدندرد و استخواندرد میتواند ناشی از طیف وسیعی از عوامل باشد که بسیاری از آنها در ابتدا پنهان میمانند. از جمله مهمترین این علل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کمبودهای تغذیهای: کاهش سطح ویتامین D، کلسیم و آهن، نقش کلیدی در سلامت استخوانها و عضلات دارند. کمبود این مواد حیاتی میتواند به ضعف استخوانی، پوکی استخوان و دردهای مداوم منجر شود.
بیماریهای التهابی و خودایمنی: اختلالاتی مانند آرتریت روماتوئید (التهاب مزمن مفاصل که میتواند به تخریب غضروف و استخوان منجر شود) و لوپوس (یک بیماری خودایمنی که میتواند اندامهای مختلف از جمله مفاصل و عضلات را تحت تأثیر قرار دهد) از جمله دلایل شایع دردهای مزمن بدن و استخوان هستند.
فیبرومیالژیا: این سندرم با درد گسترده و مزمن در عضلات و بافتهای نرم بدن، خستگی مفرط، مشکلات خواب و نقاط حساس درد مشخص میشود. فیبرومیالژیا کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد و تشخیص آن نیازمند بررسی دقیق است.
اختلالات استخوانی و متابولیک: پوکی استخوان که با کاهش تراکم استخوان همراه است و خطر شکستگی را افزایش میدهد، یا عفونتهای استخوانی (استئومیلیت)، میتوانند باعث استخواندردهای شدید و مداوم شوند. همچنین، برخی اختلالات متابولیک که بر تعادل مواد معدنی بدن اثر میگذارند، میتوانند علائم مشابهی ایجاد کنند.
بیماریهای جدیتر: در برخی موارد نادر اما بسیار مهم، بدندرد و استخواندرد میتواند نشانه اولیه برخی انواع سرطانها (مانند سرطان استخوان، مولتیپل میلوما یا متاستازهای سرطانی به استخوان) یا اختلالات عصبی جدی باشد.
تشخیص دقیق بدندرد و استخواندرد؛ گام اول به سوی بهبودی
تأخیر در مراجعه به پزشک هنگام تجربه دردهای مزمن بدن و استخوان میتواند فرصت طلایی تشخیص زودهنگام را از بین ببرد. فلوشیپ درد توصیه میکند که افراد دارای این علائم باید بدون فوت وقت تحت ارزیابی پزشکی قرار گیرند. فرآیند تشخیص معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- معاینات بالینی دقیق: پزشک با بررسی سابقه پزشکی کامل (از جمله داروهای مصرفی، بیماریهای زمینهای و سابقه خانوادگی) و انجام معاینه فیزیکی، به دنبال الگوها، نقاط حساس درد و محدودیتهای حرکتی است.
- آزمایشات آزمایشگاهی: بررسی سطح ویتامینها، مواد معدنی (مانند کلسیم، فسفر)، نشانگرهای التهابی (مانند ESR و CRP) و سایر فاکتورهای خونی میتواند به شناسایی کمبودها، عفونتها یا بیماریهای خودایمنی کمک کند.
- تصویربرداری پزشکی: رادیوگرافی، امآرآی (MRI)، سیتیاسکن (CT Scan) یا اسکن استخوان ممکن است برای ارزیابی دقیق وضعیت استخوانها، مفاصل و بافتهای نرم و شناسایی آسیبها، شکستگیها، تومورها یا ناهنجاریهای پنهان ضروری باشد.
این بررسیهای جامع، متخصصان را قادر میسازد تا علت اصلی دردهای بدن و استخوانها را شناسایی کرده و برنامه درمانی مناسبی را تدوین کنند تا از پیشرفت بیماری و بروز آسیبهای جبرانناپذیر جلوگیری شود.
تأثیر سبک زندگی و سلامت روان بر بدندرد و استخواندرد مزمن
شیوه زندگی و عوامل روانی نیز نقش بسزایی در بروز و تشدید دردهای بدن و استخوان دارند. دلشاد خاطرنشان میکند که بیتحرکی طولانی مدت، رژیم غذایی نامناسب و فاقد مواد مغذی ضروری، یا انجام فعالیتهای فیزیکی سنگین بدون رعایت اصول ارگونومیک و گرم کردن کافی بدن، همگی میتوانند به تشدید درد دامن بزنند.
علاوه بر این، استرس و فشارهای روانی نه تنها میتوانند آستانه تحمل درد را پایین بیاورند و فرد را در برابر درد آسیبپذیرتر کنند، بلکه در برخی افراد به طور مستقیم منجر به افزایش حساسیت بدن به درد و تشدید علائم میشوند. مدیریت استرس از طریق تکنیکهای ریلکسیشن، مدیتیشن یا مشاوره روانشناسی، داشتن خواب کافی و با کیفیت، و توجه به سلامت روان، بخشهای جداییناپذیری از یک رویکرد درمانی جامع برای مقابله با بدندرد و استخواندرد مزمن هستند. بنابراین، یک ارزیابی کامل باید شامل جنبههای جسمی و روانی بیمار باشد تا بهترین نتایج درمانی حاصل شود و کیفیت زندگی افراد بهبود یابد.
مطالب مرتبط
- تحلیلگر: حکمرانی حاکمیت در اینستاگرام نتیجه گریزناپذیر تضاد دو بینش است
- راهبرد نوین توسعه استانهای مرزی: توقف بارگذاری صنایع در مرکز کشور برای شکوفایی اقتصاد مرزنشینان
- دادگستری آذربایجان غربی برای حل ریشهای مشکلات محله قره درویش خوی ضربالاجل تعیین کرد
- استاندار هرمزگان به نقش تعیینکننده بسیج در خنثیسازی توطئههای جنگ ۱۲ روزه تاکید کرد